HUMİK ASİTİN YAPISINI AYDINLATMAK AMACIYLA YAPILAN BAZI ÇALIŞMALAR

Schnitzer and Vendette (1975), arktik topraklardan ekstrakte ettikleri humik asit karbonunu % 56.2, azotu % 4.3 olarak belirlemişlerdir. Yine humik asitlerde toplam asitliği 5.99-9.65 meq g-1, COOH gruplarını 3.98-5.72 meq g-1, fenolik-OH gruplarını da 2.07-4.97 meq g-1 olarak bulmuşlardır.

Lisanti ve Ziechmann (1976), humik maddelerin bileşimi üzerine yaptıkları araştırmada, humik maddelerin çeşitli formlarının, aromatik bileşiklerin biyosentezi ile meydana gelen ürünlerin daha küçük bileşenlere parçalanması sonucunda oluştuğunu saptamışlardır. Bununla birlikte, humik asitin yapısında kimyasal olarak daha fazla aktif aromatik bileşiklerin bulunduğunu ve humik olmayan bileşikler ile reaksiyona girdiğini görmüşlerdir.

Chen ve Schnitzer (1976b), farklı pH’larda humik ve fulvik asitin özelliklerini inceledikleri çalışmada, humik asitin pH 7.0’de ve fulvik asitin pH 1.0 ve 1.5’de yüksüz polimerlere benzer şekilde davrandığını belirlemişlerdir. Ayrıca, her iki materyalin de daha yüksek pH’larda kuvvetli elektrolit özellik gösterdiğini ve çubuk şeklindeki partiküllerden oluştuğunu saptamışlardır.

Cheshire vd (1977), toprak organik maddesindeki humik ve fulvik asitin, bünyesinde bulunan Cu, Mn ve V ile meydana getirdiği komplekslerin özelliklerini incelemişlerdir. Humik asit ve fulvik asit ile metal kompleksler  arasında oran olarak en geniş oranı (%15) Cu olduğu; Al, Ca, Ni ve V ile oluşturduğu komplekslerin ise, % 3-8 arasında değişen oranlarda bulunduğu sonucu elde edilmiştir.Ancak, Fe, Ti, Cr, Ba ve Sr’un kompleks içindeki payı % 1’den az olarak belirlenmiştir. Ayrıca analizler sonucunda Fe ve Ti’un humik asitin içerisinde bulunduğu; Mn ve Cr’un fulvik asit içinde hakim fraksiyon olduğu bulguları elde edilmiştir.

Martin vd (1977), humik asit ve fulvik asitin bileşimini Prolisis Gas Kromatoğrafisi ve Kütle Spektrometresi aletleri yardımı ile incelemişlerdir. Sonuçta, fulvik asitin bünyesinde proteinler ve polisakkaritlerin en büyük grupları oluşturduğunu ortaya koymuşlardır. 

Stevenson (1977), sabit pH’da  humik asitin bulunduğu çözeltiye belirli bir düzen içerisinde metal iyonlarının ilavesi yaparak humik asit tarafından iki değerlikli metal iyonların bağlanma durumlarını belirlemiştir. Araştırıcı, oluşan bileşiklerin stabilitesini mükemmel olarak değerlendirmiş ve kompleks meydana getirme düzeninin ise Cu>Pb>Cd>Zn şeklinde olduğunu bildirmiştir. Kompleks dayanıklılığını gösteren log K2 değerinin geniş pH aralığında çok az değiştiğini ve katyonların konsantrasyonunun düşmesi halinde stabilitenin arttığını belirlemiştir.

Vaughan ve Ord (1982), yaptıkları çalışmada humin asidi ve ondan elde edilen asit özlü artıkların ksantin-ksantin oksidaz sistemi içinde oluşturulan süperoksit radikallerinin üretimini harekete geçirdiğini ortaya koymuşlardır.Çeşitli yapay humin asitlerinin basit fenolik maddelerin oksidasyonunun hızlandığını, ancak bu hızlandırmanın derecesinin başlangıçta fenole bağlı olduğunu belirtmişlerdir. Araştırma sonucunda fulvo asit ve su ile ekstrakte edilebilir toprak organik maddesinin, öz üretiminin hızlandırılmasında humin asitten daha az etkili olduğu belirlenmiştir. Süperoksit dismutazın aktivitesi oksijeni yok edici bir enzim ve aynı zamanda humin asit tarafından arttırılmıştır. Bununla beraber, fulvo asit su ile ekstrakte edilebilir, toprak organik maddesinin dismutazın aktivitesi üzerinde çok az etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Ricca vd (1983), yaptıkları çalışmada leonarditten elde edilen humik asitin özelliklerini incelemişlerdir. Sonuç olarak, leonardit’in aromatik dokudan oluştuğunu ve kısa zincirli aromatik bağların bünyesinde karboksil grubunun fazla olduğunu, çok düşük düzeyde inorganik fosforun bulunduğunu belirtmişlerdir.